Oorlogvoering

Geen oorlog?

De Romeinen, de Grieken, Napoleon en Hitler, ze hebben een ding gemeen: ze voerden allemaal oorlog. Net zoals de andere volken voerden de Maya’s ook oorlogen. Dit beeld is ook wel eens anders geweest. In het begin van de onderzoeken naar de oude Mayavolkeren, dacht men dat de Maya's alleen maar vredelievende mensen waren. Ze zouden bijna tot geen conflicten hebben met elkaar en zich alleen maar bezighouden met het bestuderen van de sterren en de planeten. Toen het Mayaschrift eenmaal ontcijferd was, bleken ze helemaal niet zo vredelievend te zijn. Net als in elk ander volk bestonden er conflicten en werd er regelmatig oorlog gevoerd. Deze oorlogen bestonden waarschijnlijk uit een serie korte en dodelijke gevechten.

Macht en een groot rijk

De Maya-stadstaten voerden oorlog met elkaar om verschillende redenen. Een van die redenen is militaire dominantie. Oorlogen en grote invallen werden geleid door de koning of grote heer. De leiders of koningen wilde meer grondgebied of vazalstaten onder het bevel van hun stad brengen. Vaak waren dat strategisch gelegen dorpen. Deze steden werden verwoest en er werden krijgsgevangenen meegenomen. Een andere reden is het gevangennemen van personen. Vooral de leiders waren dan een doelwit. De gevangenen werden meestal meegenomen naar de stad van de overwinnaars. Daar werden ze gevangen gehouden, mishandeld en vernederd door ze te ontdoen van kleding. Ook werden ze ingezet als slaven of zelfs geofferd. Belangrijke leiders werden meestal in leven gehouden en teruggestuurd naar hun eigen stad. In hun eigen stad mochten zij verder regeren als ondergeschikte aan de overwinnaar. De overwinnaar kom op deze manier mooi zijn rijk uitbreiden.

Oorlogrituelen

Oorlog was voor de Maya’s niet alleen een gewapend strijd tussen mensen of groepen. Het was een confrontatie van verschillende spirituele en materiële krachten die invloed op elkaar uitoefenden. Hierdoor ging oorlog altijd gepaard met rituelen. Vaak werden oorlogen gepland zodat ze samen vielen met bepaalde astronomische gebeurtenissen, zoals het verschijnen van de planeet Venus, een symbool voor oorlog, aan de ochtendhemel.

Er was geen beroepsleger zoals wij dat kennen. In tijden van oorlog werden er mannen uit de verschillende lagen van de bevolking opgeroepen. Alle mannen hadden hoogstwaarschijnlijk wapens in hun bezit. Zo konden deze groepen bewapende mannen snel gemobiliseerd worden als dat nodig was om bijvoorbeeld de stad te verdedigen.

Verdediging

De voorliefde van de Maya’s voor oorlogvoering blijkt uit de architectuur. Sommige grotere en kleinere steden hadden verdedigingsmuren. De later gebouwde steden werden niet meer gevestigd in de buurt van vruchtbare grond maar op goed verdedigbare plaatsen zoals heuveltoppen. De stad is opgebouwd met de belangrijke gebouwen binnen de muren en de huizen daarbuiten. De muren konden ongeveer zo hoog worden als 3,5 meter. Ze werden meestal gemaakt van steen en ondersteund door houten palen.

De wapenuitrusting

De wapenuitrusting van een Mayakrijger bestond uit stenen knuppels, vuurstenen bijlen, speren, blaaspijpen, werpstokken, werpsperen, de atlatl-boog en de pijl en boog. Om zichzelf te beschermen droegen de Maya’s vellen van dieren(jaguar) of katoenen vesten. Het schild was rond en bol en gemaakt van hout of leer. Het schild was versierd met mozaïek van halfedelsteen of met veren. Ook droegen ze maskers en helmen. Er wordt aangenomen dat veel van de steden, vooral de grotere,  goed opgeleide legers beschikbaar hadden voor aanval en verdediging. Het is onbekend of de Maya's een beroepsmilitaire klasse hadden zoals de Azteken. Er is niet veel bekend over de oorlogvoering bij de Maya’s. Wij weten bijvoorbeeld bijna niets over de tactieken en strategieën die gebruikt werden. De informatie die wel bekent is komt van inscripties, muurschilderingen en archeologische vondsten zoals pijlpunten, verdedigingswerken en massagraven.